Da pli baul - On Lembrals anno1937 vevel jeu diesch onns ed encunter la stad ha ei giu num che jeu sappi ir cun il bab olla"Muttsee" Nus vein giu la cusunza Candinas da Surhein a dis ed ella ha fatg per mei ina schuba da sport e quei ord dad in mantel dalla mumma, La schuba vevain per nuvs davongiu per arver schei deva da far in pass pli grond. Las preparativas eran grondas essend che nus stuevan purtar tut cun nus. Far il sacados era impurtont, e gie buca emblidar il pli nezessari, Duront quell' uriala stevan nus mureri gie nus fagevan buca mucs. Lu mavan nus la damaun sil tren da mesa las nov e da Tavanasa a Breil cun igl auto da posta. A
Breil salidavan nus auncl' onda Nesa ed igl aug Geli e suenter mavan
nus dalla val en. Mo lezza gada ha il bab tedlau sin il cussegl digl
aug e
nus essan i si l' alp quader e da leu enta Rubi. Aber oha, nus essan
gartegiai viaden memia bass e vegni viaden ellas plattas. Il bab ei staus
mal cussegliaus
dad ir quella via e scheva siper mei da quei cheu mai pli. Nus essan
arrivai en l'alp e leu ha ei dau caffe ed ina buna pulenta. Nus vein
durmiu el
fecler e la damaun beinmarvegl essan nus semess sin via encunter Plaun
Bels. Il bab ha anflau la via marcada cun ina colur cotschna suenter
la
qualla ei fuva dad ir per
vegnir al destin.
Enqualga vegneva il Derungs, il nurser da Lembra neu a rimnar las nuorsas scappadas sul pass. Sch'ei deva ina sentupada fuva quei dengrau el purtava il sac dalla mumma ed ins mava sin la" Biffertenhütte" a durmir. La damaun marvegl lu sul pass. Sch'ei era schelau stuevans dar bein adatg da buca selischnar dal cuvel giuadora. Il bab haveva viu a vegnir la gruppa ed ius encunter jeu dueigi far tee e pinar la marenda. Jeu eral leda che la mumma vegness, e lu vevel jeu bia da ruschanar a miu frar essend che jeu vevel ussa in pullt temps saviu far mias experienzas, e quitavel che jeu sappi mussar ad el tut. Quei ha buca cuzzau ditg ed il Heini sepassava si sco in pign"
Hüttenwart" avon ils turists. El era buca schenaus e nus cantavan
seras ora per plascher dalla glieud. Nus dus maven a spass ed era a far
turas. Il Heini fageva il guid da muntogna nus prendeven cun nus ina suga
e mavan in detg toc siado encunter il "Nüschenstock". Si
leu essan nus schulai inagada dad in tgamin giuaden, e giu las detgas
vetas da puder siado quei ha fatg empau tema, e nus vein detg pulit paternos
tochen nus essan puspei stai en hetta. Era il lag fascinava nus e nus
semiaven con bi quei fuss de haver ina barca dad ir suravi. uella barca ei vegnida realisada in per onns pli tard cu, Flurin ed Eduard han era saviu esser on Lembra ed era nos cusarins Sep Modest da Breil ed David Willi da Domat. Ei fuva restau las hettas nua ch'ei era planisau da baghegiar forzas d'aua on Lembra e quellas ha nies bab cumprau giu en emprema lingia per duvrar da far lenna da cuschanar. Per quels buobs ei quei stau sco fatg ed els han entschiet a resgiar e miserar lenna e per cletg deva ei guottas avunda da zambergiar ina barca. Ei deva aunc da surtrer la nav cun" Dachpappe" e luvrar ora empau endadens. Cun tgei premura ed inschign ch'ei vegneva luvrau san ins simaginar.Tuts enseman han stuiu trer la nav cun ina suga dalla neiv giuadora. E mo bufatg schar sluitar el lag O jemine,la barca teneva buca o l'aua diltut. In ni dus menavan e l'auter stueva fierer ora l'aua cun ina honta tgei vetas, Mo tuttina era perfin la Frl. Fäh sesida e schau menar ella sur las undas. Ussa tuttenina miravan ils turists inquietai e clamavan" sgr. Spescha per l'amur da Diu mirei cheu giu tgei che quels affons peglian amauns quei ei prigulus quei savess dar ina catastrofa".E daveras, sche nus patertgein ch' il lag veva tutta stad aunc tocca da glatsch en loghens e tgei ferdaglia quei stueva esser, lu vess ei duvrau pauc e sche in dad els fuss daus ell' aua, gnanc da patertgar. Tut la societad han camberlau neutier ils socis e tuts ensemen han puspei tratg la barca a riva e pli tard mess quella en in da quels lags pigns, chei deva, cu la neiv luava.
Savens mavan nus sisum la hetta a durmir, nua chei veva "Laghers" da strom. Sch'ei fuva bial' aura clamava il bab nus gia allas sis per far veser co il sulegl mava si sin la cuppa dil"Tödi" quei fuva bi e nies bab era adina attents de mussar a nus las bialas caussas dalla natira. Ei deva bia da trafficar en hetta e ora dentuorn cu tut il schischuri da solver era vargaus era quei la detga meisa vischala da lavar giu.Cunzun far la lenna fuva fetg stregn il bab veva cumprau giu la tegia vedra ed aschia saviu duvrar quella da barschar, avon stueva el purtar tut si da" Baumgarten." Quei era in viadi da treis uras ensi cun in detg buordi.Tut il proviant mavan nus giu leu pertut. Naven da Tierfed vegneva la rauba tarmessa siado cun ina suga. Buca adina ha ei funczionau cun las empustaziuns. denton per ordinari era la dunna Schiesser promta da far ils pacs e spedir quels el hotel Tödi.
Quei deva il detg hantieri da far pensums ed era enqual bargelada. Mia scartira fuva schliata ed il bab leva mussar ami da scriver. Quei fuva stentus essend ch' el teneva miu maun aschi stagn ch' ei fageva mal. Jeu sundel mai vegnida sil nivel da miu frar Mathias che veva ina bellezia scartira, e saveva cunzun malegiar fetg bein.Era la Ductrrina emprendevan nus husliamein. Il bab sedruvava fetg da declarar a mi il s sacrament digl altar. Quei text che declarava che Niessegner seigi presents sut las specias da paun e vin. .E lu cunzun realmein e substanzialmein. Quei pareva ami nundetg grev . Mo la finala eis ei restau zatgei. Las seras d' unviern mettevan nus meila sin pegna e quei ferdava bein.Migliar in meil miez cotg avon che ir a letg, era zatgei grondius. Ei deva magari era aunc autras caussas da far. Nus vivevan en in temps chei fuva aunc buca eleminau tut quei che la natira purscheva e tier quei udevan era ils tiers ils pli pigns che jeu sai seregurdar de ver viu vivents. Magari scheva la mumma la damaun ch' ella veigi viu in pelisch denter las cozzas da letg mo cu nus buobas sgartavan ils cavels lu vegneva ei fatg la sera catscha sin nos tgaus. Nus eran tuttavia buca las sulettas che vevan plugls, na quei deva ei lu dapertut. Enqualga fagevins ina cura cun" Sabadiltinktur".Lu vevan nus ruaus per in temps. Per cletg ha la chemia anflau mettels encunter da quellas geislas dalla carstgaunadad.
|